دانش بنیان سلامت

به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، دبیر ستاد اقتصاد دانش‌بنیان سلامت در رویداد «هوش مصنوعی و سلامت» اعلام کرد که بیمه سلامت ایران به منظور سرمایه‌گذاری بر روی شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه‌دهنده خدمات کاهش‌دهنده هزینه‌های سلامت، از جمله طرح استفاده از هوش مصنوعی در حوزه سرطان، مشارکت خواهد کرد.

این رویداد با محوریت دستیار هوشمند خودمراقبتی بیمار، در تاریخ ۱۷ آبان ماه در مرکز بین‌المللی همایش‌های رازی دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شد. دانشگاه علوم پزشکی ایران مجری این طرح بود و وزارت بهداشت، مرکز ملی فضای مجازی، معاونت علمی ریاست جمهوری، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، کمیسیون بهداشت مجلس، دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی، صنعتی شریف، علم و صنعت، صنعتی امیرکبیر و تهران از بانیان برگزاری این رویداد بودند.

موضوع این رویداد، ارائه طرح‌هایی مرتبط با دستیار هوشمند خودمراقبتی (Self-care Smart Assistant) بود. این دستیارها، نرم‌افزارها یا دستگاه‌هایی هستند که با بهره‌برداری از هوش مصنوعی به افراد در بهبود کیفیت زندگی و رفاه شخصی کمک می‌کنند. این سیستم‌ها اطلاعات شخصی را دریافت کرده و توصیه‌ها و راهنمایی‌های لازم را برای مدیریت بهتر سلامت فیزیکی و روحی-روانی ارائه می‌دهند. در این رویداد، تیم‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان ایده‌های خود را در حوزه هوش مصنوعی سلامت طی مدت ۱۰ دقیقه در برابر داوران ارائه کردند.

مصطفی قانعی، دبیر ستاد اقتصاد دانش‌بنیان سلامت، در سخنرانی خود به اهمیت هماهنگی بین بخشی در عملیاتی‌سازی رویداد «هوش مصنوعی و سلامت» اشاره کرد و اظهار داشت که این رویداد با محوریت خودمراقبتی هوشمند می‌تواند بستری برای تحقق این ایده باشد. وی افزود: «بر اساس آمارها، نرخ مرکب رشد سالانه بازار سلامت الکترونیک در سال ۲۰۱۸ بالغ بر ۸۶.۴ میلیارد دلار بوده که به ۵۰۴.۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۵ خواهد رسید. سهم اصلی بازار الکترونیک در سال ۲۰۱۸ متعلق به آمریکا بوده و سهم بریتانیا در بازار سلامت تا ۲۰۲۵ به ۲۸.۳ میلیارد دلار خواهد رسید. همچنین، درآمد کشور ژاپن از حوزه سلامت الکترونیک تا سال ۲۰۲۵ به ۲۷.۴ میلیارد دلار خواهد رسید.»

دبیر ستاد توسعه اقتصاد سلامت دانش‌بنیان با بیان اینکه عدد بزرگی در بازار سلامت الکترونیکی وجود دارد که سهم ایران در این بازار عدد جدی‌ای نیست، گفت: «پرسش مهمی که امروز باید در برابر خود قرار دهیم این است که چرا نباید سهم قابل توجهی در این حوزه داشته‌باشیم و چگونه می‌توان به این فضا ورود کرد؟»

به زعم قانعی، شرکت‌های دانش‌بنیانی که در حوزه سلامت الکترونیک ورود می‌کنند، باید به چهار نکته توجه داشته‌ باشند؛ نخست آنکه، خروجی مطلوب برای ما جامعه سالم، فرد سالم و جمعیت سالم است. دوم اینکه، آنچه تولید می‌کنند باید قابل استفاده، مورد اعتماد، پایدار، ایمن، اخلاقی و موثر باشد. سوم، مدلی که پیاده می‌کنند باید مردم‌محور و تقاضامحور بوده و از دسترسی گسترده و یکپارچگی لازم برخوردار باشد. از دیگر نکات قابل توجه، مدیریت ریسک، کیفیت و همچنین محرمانگی در عین شفافیت اطلاعات است چون اطلاعاتی که اغلب در فضای مجازی نشر داده می‌شود، مبتنی بر شواهد نیست و این عدم صحت مسائلی را ایجاد می‌کند. از این رو، طرحی که در حوزه هوش مصنوعی و سلامت نهایی می‌شود باید از این چهار دسته ویژگی‌ و مختصات برخوردار باشد.

وی ادامه داد: «سهم بالایی از بیماری‌ها به سبک زندگی افراد بر می‌گردد؛ بی‌تحرکی، تغذیه نامناسب، اختلال خواب و سیگار از جدی‌ترین دلایل بروز بیماری‌های غیر واگیر همچون دیابت، فشارخون و بیماری‌های قلبی هستند که از طریق روش‌های خودمراقبتی، واکسیناسیون و خدمات سالمندی می‌توان از بار این بیماری‌ها کاست. بحث سواد سلامت و ارتقای بهداشت محیط هم از دیگر موضوعاتی است که در همین مقوله باید حل کنیم.»

قانعی در ادامه عمده مزایای هوشمندسازی حوزه سلامت را «بزرگ شدن اقتصاد کشور» و «ارتقا سلامت» عنوان کرد که ضمن ثروت‌آفرینی و اشتغال‌آفرینی، دغدغه بخش‌های مختلف سیستم حکمرانی اعم از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، وزارت بهداشت، سازمان برنامه و بودجه و مجلس شورای اسلامی است.

وی خاطرنشان کرد: خریدار خدمت باید حامی هوشمندسازی سلامت و بحث خودمراقبتی باشد. معمولا شرکت‌ها انتظار دارند خدمات آنها از سوی بیمارستان‌ها به عنوان مراکز خدمات‌دهنده که تامین مالی آنها از سوی شرکت‌های بیمه‌گذار است، خریداری شود این در حالی است که شرکت‌های بیمه‌ای باید اقدام به خرید این خدمات دانش‌بنیان کنند. در این راستا، مجلس شورای اسلامی هوشمندی تحسین‌برانگیزی داشت و تعیین کرد که بیمه‌ها باید پنج درصد در بحث پیشگیری ورود کنند و امید آن می‌رود که این قانون مترقی تصویب و اجرایی شود.» وی افزود: «در مقابل، شرکت‌های بیمه هم تامین هزینه‌های خرید خدمات را مشروط به خدماتی می‌کنند که منجر به کاهش هزینه‌های درمان شود.»

وی یادآور شد: «بر این اساس طبق توافق چهار جانبه معاونت علمی، سازمان بیمه سلامت، سازمان برنامه و بودجه و معاونت درمان وزارت بهداشت، بر جلب مشارکت بیمه سلامت ایران در سرمایه‌گذاری بر روی شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه‌دهنده خدمات کاهش‌دهنده هزینه‌های سلامت با تزریق ۵۰ درصد از هزینه‌های صرفه‌جویی شده در صندوق‌های راهبر، توافق شد.»

قانعی با تاکید بر اینکه این توافق در پایلوت سلامت الکترونیک در دو نوع بیماری سرطان ریه و پستان در قم پیاده‌سازی شده است، گفت: «در این پایلوت پرونده الکترونیک بیماران مبتلا به این دو نوع سرطان از سوی یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان و با همکاری دانشگاه علوم پزشکی قم ایجاد خواهد شد.»